Šta je sporno u planu za izgradnju MHE Mlanča u Kraljevu? - interaktivni urbanizam

interaktivni urbanizam

blog

Šta je sporno u planu za izgradnju MHE Mlanča u Kraljevu?

05/06/2023

Foto izvor: Facebook/ Spasimo Studenicu

Ekspertska organizacija Nova planska praksa pružila je podršku inicijativi Sačuvajmo planinske reke Kraljeva u nastavku dugogodišnje borbe protiv izgradnje mini-hidroelektrane (MHE) “Mlanča”, sastavljanjem stručnih primedbi na urbanistički projekat (UP) za izgradnju ove MHE.

Projektom MHE “Mlanča” predviđena je izgradnja tri vodozahvata-pregradna mesta i mašinske zgrade na rekama Beloševa, Jasenska, Strainjska i Grajićka, odnosno stavljanje u cevi po skoro kilometar svake od ove četiri reke iz sliva Studenice.

Odgovornim institucijama Grada Kraljeva ukazano je na ozbiljne nedostatke koji se odnose na nepostojanje planskog osnova izrade UP čiji je cilj izgradnja MHE “Mlanča”, kao i na propuste u sprovođenju zakonom propisane procedure izlaganja urbanističkog projekta javnosti, nedostatke u sadržaju zahteva za potvrđivanjem urbanističkog projekta i nedostatke u sadržaju izložene dokumentacije. Analiza prezentovane dokumentacije ukazuju da UP za izgradnju MHE “Mlanča” nije mogao ni biti izrađen, niti smeo biti pušten u proceduru potvrđivanja.

Predstavnici inicijativa “Pravo na vodu”, “Spasimo Studenicu” i “Sačuvajmo planinske reke Kraljeva”, još u novembru 2021. godine pozvali su Grad Kraljevo da proglasi moratorijum na gradnju mini-hidroelektrana (MHE), po ugledu na Arilje, Pirot, Paraćin, Ćičevac, Užice, Brus i druge opštine i gradove. Nadležne institucije nisu odgovorile na zahtev. Na teritoriji grada Kraljeva izgrađeno je 10 mini-hidroelektrana čiji se rad pokazao pogubnim po životnu sredinu i prirodna dobra. Prema spornom Katastru malih hidroelektrana Srbije, od ukupno 856, na teritoriji grada Kraljeva predviđena je izgradnja 52 mini-hidroelektrane.

Ističemo da su nadležni organi Grada Kraljeva bili dobro upoznati sa nedostacima u dokumentaciji investitora Fitosoll d.o.o, te su krajem 2021. godine odbili prethodni zahtev istog investitora za potvrđivanjem urbanističkog projekta izgradnje MHE “Mlanča”, upravo zbog “neispunjenosti formalnih uslova”. Iako ključni ranije uočeni nedostaci nisu ispravljeni, a novi zahtev sadrži i nove ozbiljne nepravilnosti (npr. nije priloženo idejno rešenje MHE, nisu priloženi odgovarajući uslovi nadležnih institucija), UP je u ovom krugu ipak “pušten” u dalju proceduru potvrđivanja i izložen javnosti. Pored toga, Grad Kraljevo propustio je da utvrdi nepostojanje planskog osnova izrade UP za izgradnju MHE “Mlanča”, odnosno da investitora uputi na obavezu utvrđenu planovima šireg obuhvata da se podobnost lokacije za izgradnju MHE na ovoj teritoriji proverava kroz izradu plana detaljne regulacije, a ne urbanističkog projekta. Ovakvo postupanje nije problem isključivo pravne prirode, već još jedan dokaz povlačenja institucija pred jednostranih interesa kapitala, odustajanja od uloge zaštitnika javnog interesa i namernog prebacivanja tereta odgovornosti za zajedničku budućnost na leđa građana.

Javnu prezentacija Urbanističkog projekta izgradnje MHE “Mlanča” na rekama Beloševa, Jasenska i Strainjska organizovalo je Odeljenje za urbanizam, građevinarstvo i stambeno-komunalne delatnosti Gradske uprave grada Kraljeva, u periodu od 26. maja do 1. juna 2023. godine. S obzirom na to da propisi o sprovođenju javne prezentacije UP ne obavezuju nadležne organe da građanima upute odgovor na podnete primedbe, građani ne znaju ishod procedure potvrđivanja urbanističkog projekta za MHE “Mlanča”. Oglas o održavanju javne prezentacije u međuvremenu je povučen sa stranice Grada Kraljeva.

Stručnu primedbu koja je nastala kao rezultat podrške organizacije Nova planska praksa inicijativi Sačuvajmo planinske reke Kraljeva možete preuzeti ovde.

Sektorsku obuku je Nova planska praksa realizovala u okviru četvorogodišnjeg projekta EU Resurs centar za civilno društvo u Srbiji koga podržava Delegacija Evropske unije u Srbiji, a sprovodi Beogradska otvorena škola i partneri, među kojima je NPP. Za cilj ima da dopre do svih pojedinaca i grupa koje su aktivne u svojim zajednicama i koje doprinose pozitivnim društvenim promenama.